91/2/5
8:22 ع
نقش و کیفیت نور در عکس
عکاسى یا «فتوگرافى» از دو کلمه ی «فتو» به معناى نور و «گرافى» به معناى نوشتن یا ثبت کردن ساخته شده است. با گرفتن هر عکس در واقع عکاس صحنه اى را به نور ثبت مى کند. اگر نور نباشد عکس هم وجود ندارد. هر عکسى حاصل تابیدن نور به چیزى، منعکس شدن از آن، رد شدن این شعاع هاى نور از دریچه ی دوربین و ثبت آن است.
این قاعده شامل هر دو عکاسى دیجیتال و آنالوگ مى شود. تفاوتش این است که در عکاسى دیجیتال اطلاعات مربوط به کیفیت نور از طریق صفحه ی حساس داخل دوربین یا CCD و به زبان ارقام و در عکاسى آنالوگ با فعل و انفعالات شیمیائى ذرات نقره بر روى فیلم ثبت مى شود.
توجه کردن به مفهوم «نوشتن با نور» که نقطه ی شروع عکاسى و در حقیقت فکرى بوده که بر مبنایش این ابزار هنرى اختراع شده، مهم است. به این دلیل که اگر به عکاسى به صورت ابزارى براى ثبت نور فکر کنیم، عکس هاى بهترى مى گیریم، همانطور که وقتى به نقاشى فکر مى کنیم، توانائى هاى قلم مو و رنگ به ذهن مى آید و به شعر که فکر مى کنیم، کلمات.
حالا که به اهمیت نور در عکس پى بردیم به ارزش اندازه گیرى صحیح آن هم پى مى بریم.
براى برداشتن هر عکس مى توانیم از دو طریق نور را کنترل کنیم:
کنترل نورى که بر سوژه مى تابد
به سوژه اى که مى خواهید از آن عکس بگیرید نگاه کنید. منبع نورى که بر آن تابیده چیست؟ این نور چه رنگى دارد؟ جهت تابش آن چیست؟ آیا مقدار این نور براى عکس بردارى کافى است؟
منبع نور کیفیت نور را تعیین مى کند. نور طبیعى (آفتاب) قوى تر و رنگ آن هم زردتر و گرم تر است. نورهاى داخل خانه اکثراً ضعیف هستند چون چشم ما از حساسیت بسیار بالاترى نسبت به دوربین عکاسى برخوردار است. چراغ هائى که براى عکاسى ساخته شده اند اکثراً پر قدرت هستند و نور سردى دارند که بیشتر به آبى مىزند.
معمول آن است که نور به اندازه اى باشد که هم روشنائى هاى عکس و هم سایه هاى آن از جزئیات برخوردار باشند. نه آنقدر زیاد که آنچه روشن است به اصطلاح «بسوزد» و جزئیاتش معلوم نشود و نه آنقدر کم که آنچه در سایه قرار دارد یکپارچه سیاه به نظر آید.
به همین دلیل روزهاى آفتابى براى عکاسى در هواى آزاد مناسب نیستند چون نور پر قدرت آفتاب ایجاد سایه روشن هاى شدیدى در عکس مى کند. در عوض، آسمانى که ابر نازکى آن را پوشانده، نور ملایم تر و یکدست ترى مى تاباند که براى عکس مناسب تر است. صبح زود و عصر پیش از غروب آفتاب زمان بهترى براى عکاسى در روزهاى آفتابى است.
توجه داشته باشید که آفتاب حتى الامکان باید پشت شما واقع شده باشد و نور آن بر سوژه بتابد نه روبروى شما و مستقیم به دوربین شما.
بهترین نور براى عکاسى نور غیرمستقیم است. نورى که از منبع خود مستقیم به سوژه نتابد بلکه از جائى منعکس شود. به همین خاطر در استودیوهاى عکاسى چترهاى براقى جلوى نورافکن ها مى گذراند تا نور به داخل آن بتابد و سطح براق داخل چتر نور ملایم شده را به طرف سوژه منعکس کند.
قرار دادن پرده اى نازک و سفید جلوى پنجره اى که نور شدید آفتاب را به درون مى آورد، نور را ملایم مى کند. اگر در شرایطى عکس مى گیرید که باید از نور فلاش استفاده کنید، مى توانید براى ملایم تر شدن نور با پارچه ی نازکى روى فلاش را بپوشانید. نور فلاش را هم مى شود بر صفحه ی سفیدى که روى آن قرار مى گیرد تاباند و از آن بر سوژه منعکس کرد. این صفحه و پایه ی آن در فروشگاه هاى عکاسى به فروش مى رسد.
منابع نورى مختلف را مى توان در هم آمیخت تا مشکلات یکدیگر را کم کنند. مثلاً اگر نور آفتاب که از پنجره مى تابد همه ی اتاق را روشن نمى کند، مى توان از نور مصنوعى براى روشن تر شدن سایه ها استفاده کرد.
به خاطر داشته باشید که نور فلاش به دلیل کیفیت و طرز عملش بیشترین مشکلات را در عکس ایجاد مى کند. تا آنجا که ممکن است از فلاش استفاده نکنید. در همه ی این حالات توجه کنید که نور باید بر سوژه شما بتابد نه بر دوربین شما. براى اندازه گیرى آن هم باید نورى را که از سوژه به طرف دوربین منعکس شده اندازه گیرى کنید.
کنترل نورى که داخل دوربین مى شود
نور از دریچه ی وسط عدسى وارد دوربین عکاسى مى شود. در انگلیسى به این دریچه Aperture مى گویند. در بیشتر دوربین هاى عکاسى اندازه ی باز شدن این دریچه و زمان باز ماندن آن را مى توان کنترل کرد. به این زمان Shutter Speed مى گویند. این کنترل مى تواند به انتخاب عکاس باشد و یا اتوماتیک، یعنى به محاسبه ی سیستم اندازه گیرى داخل دوربین.
اندازه ی دریچه ی عدسى و زمان باز ماندن آن با هم نسبت معکوس دارند. هر چه نورى که بر سوژه مى تابد بیشتر باشد، لازم است اندازه ی دریچه ی عدسى کوچک تر شود و یا زمان باز ماندن آن کوتاه تر گردد. هر چه این نور کمتر باشد، اندازه ی دریچه یا زمان باز ماندن آن اضافه مى شود.
براى این معادله مى شود آن را به چشم هاى گربه تشبیه کرد. هر چه نور اطراف بیشتر باشد عدسى چشم گربه باریک تر و خطى تر مى شود، هر چه نور کمتر، عدسى بازتر و دایره شکل تر.
دوربین هاى دیجیتال هر روز کامل تر و پیشرفته تر مى شوند و قابلیت اندازه گیرى دقیق نور و انتخاب اندازه ی صحیح دریچه ی عدسى و زمان باز ماندن آن در آنها بیشتر. به همین دلیل عکاس ها اکثراً این اندازه گیرى را به دوربین مى سپارند، اما، دوربین هر چه هم پیشرفته باشد به هدایت عکاس احتیاج دارد. حتی زمانى که از تنظیم دوربین استفاده مى کنید، لازم است نکات زیر را رعایت کنید:
براى دوره کردن آنچه در بالا آمده، مراحل گرفتن عکس را در زیر فهرست مى کنیم:
توجه کنید که مراحل بالا براى وضوح عکس هم استفاده مى شود. به این وضوح که در انگلیسى به آن Automatic Focus می گویند در بخش «وضوح در عکس» مشروحاً مى پردازیم.
منابع مور استفاده:
گرد آورنده و مترجم: مهران ارغوان
مطالب کامپیوتری دارم. از همه وبلاگ ها هم دیدبانی میکنم.در میهن بلاگ هم با همین اسم یک وبلاگ دارم